مجله کاویان
نحوه محاسبه حجم گود برداری برای ساخت استخر
مرداد
ساخت استخر در حیاط منزل، یکی از رویاهای بزرگ بسیاری از افراد است. اما پیش از شروع آن باید گامهای مهمی را بردارید. یکی از آنها دانستن فرمول محاسبه حجم گود برداری استخر و استفاده از آن در روند ساخت است. این محاسبه، نقش کلیدی در برآورد هزینه ساخت استخر، تعیین مصالح مورد نیاز و همچنین تضمین ایمنی و پایداری سازه نهایی دارد. در این مقاله بهطور کامل به نحوه محاسبه این فرمول میپردازیم و مراحل مختلف این محاسبه، از تعیین ابعاد و شکل استخر گرفته تا در نظر گرفتن ضریب تراکم خاک را دقیق شرح میدهیم. پس همراهمان بمانید.
مراحل محاسبه حجم خاک برداری استخر
داشتن استخر در حیاط خانه، آن را به محیطی رویایی تبدیل میکند. اما قبل از هر اقدامی باید مراحل خاصی را طی کنید. یکی از این گامها محاسبه دقیق حجم برای گودبرداری است که نقشی بسیار مهم در ساخت استخر دارد.
ابتدا ابعاد و شکل استخر را مشخص کنید. استخرها در اشکال مختلفی مانند مربع، مستطیل، دایره، بیضی و … ساخته میشوند. هر کدام از آنها فرمولهای خاصی برای محاسبه مساحت کف استخر دارند.
پس از محاسبه مساحت کف، نوبت به تعیین عمق استخر میرسد. استخرها در انواع کمعمق، متوسط و عمیق ساخته میشوند. عمق انتخابی شما به عواملی مانند کاربری استخر، سلیقه شخصی و مقررات ملی ساختمان بستگی دارد. توجه داشته باشید که هرچه عمق استخر بیشتر باشد، حجم گودبرداری و هزینه ساخت نیز افزایش خواهد یافت.
حالا باید حجم خاکبرداری را برای بهکارگیری در فرمول محاسبه حجم گود برداری استخر محاسبه کنید. با داشتن مساحت کف و عمق استخر میتوانید بهراحتی حجم خاکبرداری را بهدست آورید.
ضریب تراکم خاک را نیز در نظر بگیرید. خاک حین گودبرداری، تحت فشار قرار میگیرد و تراکم آن بیشتر میشود. این تراکم بهمعنای کاهش حجم خاک است. ضریب تراکم خاک عددی بین 1.1 تا 1.5 است که این کاهش حجم را نشان میدهد. برای محاسبه حجم نهایی گودبرداری، باید حجم خاکبرداری را در ضریب تراکم ضرب کنید.
حجم نهایی = حجم خاکبرداری × ضریب تراکم
از ابزار و روشهای دقیق استفاده کنید. این ابزارها شامل متر نواری و تراز میشود. همچنین میتوانید از نرمافزارهای تخصصی اندازهگیری حجم گودبرداری کمک بگیرید. محاسبه این حجم بهخصوص در پروژههای بزرگ و پیچیده، چالشبرانگیز است. در این موارد بهتر است از متخصصان عمران یا ژئوتکنیک کمک بگیرید تا از صحت و دقت محاسبات مطمئن شوید.
عوامل موثر بر حجم گود برداری استخر
حین استفاده از فرمول محاسبه حجم گود برداری استخر باید به عوامل موثر بر این حجم نیز توجه کنید. مقدار خاکی که باید از محل احداث استخر یا سازه زیرزمینی برداشته شود، حجم گود برداری است. این مقدار خاک به عوامل مختلفی بستگی دارد، مانند:
- ابعاد و شکل استخر: هرچه ابعاد (طول، عرض و عمق) استخر بزرگتر باشد، حجم گودبرداری نیز بیشتر خواهد بود. شکل هندسی استخر نیز بر حجم گودبرداری تاثیرگذار است. مثلا در استخرهای دایرهای باید نسبت به استخر مربعی با مساحت یکسان، خاک بیشتری برداشته شود.
- نوع خاک: نوع خاک، تراکم و وزن خاص آن نیز بر حجم گودبرداری اثر میگذارد. خاکهای سست و کموزن، حجم بیشتری را اشغال میکنند و در نتیجه به گودبرداری بیشتری نیاز دارند. خاکهای متراکم و سنگین نیز حجم کمتری را اشغال میکنند و به گودبرداری کمتری نیاز دارند.
- شیببندی دیوارهها: در صورتی که دیوارهها دارای شیب باشند، حجم گودبرداری افزایش خواهد یافت. زاویه شیب دیوارهها به نوع خاک، شرایط زمین و مقررات ملی ساختمان بستگی دارد.
- وجود زهکشی: اگر برای زهکشی آبهای زیرزمینی، نیاز به حفر کانال یا چاه باشد، حجم گودبرداری افزایش خواهد یافت.
- ضریب تراکم خاک: خاک در حین گودبرداری، تحت فشار قرار میگیرد و تراکم آن افزایش مییابد. این تراکم بهمعنای کاهش حجم خاک است.
- حریم ایمنی: در اطراف محل گودبرداری، باید حریم ایمنی را در نظر بگیرید تا از ریزش احتمالی خاک جلوگیری شود. این حریم ایمنی به نوع خاک، عمق گود و مقررات ملی ساختمان بستگی دارد.
- وجود موانع: اگر در محل گودبرداری موانعی مانند درخت، سنگ یا تاسیسات زیرزمینی وجود داشته باشد، باید برای دور زدن یا برداشتن آنها حجم گودبرداری را افزایش دهید.
- روش گودبرداری: روشهای مختلفی برای گودبرداری مانند دستی، ماشینی و با استفاده از لودر وجود دارد. هر کدام از آنها مزایا و معایب خاصی دارند و بر حجم گودبرداری و هزینه ساخت پروژه اثر میگذارند.
محاسبه حجم گودبرداری
برای درک صحیح اهمیت محاسبه حجم خاک برداری استخر باید ابتدا با تعاریف آشنا شوید. حجم استخر به میزان کل آبی اشاره دارد که استخر قادر است در خود جای دهد. این حجم باتوجه به واحد رایج همان کشور به گالن یا مترمکعب اندازهگیری میشود. حجم بر هزینههای ساخت و همچنین تعمیر و نگهداری اثر میگذارد.
شاید تصور کنید که فرمول محاسبه حجم گود برداری استخر پیچیده و دشوار است، اما این چنین نیست! روشهای مختلفی وجود دارد که این فرایند را تا جای ممکن آسان کنند. یکی از روشهای رایج استفاده از فرمولهای هندسی بر اساس شکل استخر مانند مستطیل، دایره یا اشکال نامنظم است. علاوهبر این، ماشینحسابهای پیشرفته حجم استخر و اپلیکیشنهای کاربردی گوشی، دستیابی به اندازهگیری دقیق استخر را از همیشه آسانتر کردهاند.
فرمول محاسبه حجم گود برداری استخر مستطیلی
ماشینحسابهای مخصوص طول، عرض و عمق استخر را از شما میخواهند و حجم آبی را محاسبه میکنند که در آن جای میگیرد. روش کار بسیار ساده است. برای تعیین مساحت این فضا، طول را در عرض ضرب میکنید. سپس این رقم را در عمق متوسط ضرب کنید تا مقدار کل آب بهدست بیاید. مثلا حجم استخری با طول 26 فوت (حدود 8 متر)، عرض 13 فوت (حدود 4 متر) و میانگین عمق 4.60 فوت (1.4 متر)، حدودا 11834 گالن یا همان 45 متر مربع است.
محاسبه حجم خاک برداری استخر دایرهای
محاسبه این حجم برای استخرهای گرد کمی پیچیدهتر است. ابتدا باید شعاع استخر را با تقسیم قطرش به دو، بهدست آورید. سپس عدد شعاع را در خودش ضرب کرده و سپس رقم جدید را در عدد پی (3.14) ضرب کنید. در نهایت عدد بهدست آمده را در میانگین عمق استخر ضرب کنید. فرمول آن به شرح زیر است:
(قطر/2)² x π x عمق متوسط = حجم به گالن یا متر مکعب.
پس اگر استخری با قطر 29 فوت (حدود 9 متر) و عمق متوسط 5 فوت (1.52 متر) داشته باشیم، حجم آن حدود 25000 گالن (حدود 95 متر مکعب) خواهد بود.
فرمول محاسبه حجم گود برداری استخر با اشکال نامنظم
هنگام محاسبه حجم چنین استخری، بسته به پیچیدگی و فرم فضایتان چندین روش پیش رویتان قرار میگیرد. رایجترین آنها محاسبه میانگین طول و عرض متوسط استخر است. سپس این رقمها را در یکدیگر ضرب میکنید تا مساحت استخر را بهدست آورید. برای محاسبه حجم محیط کافی است مساحت را در عمق یا میانگین عمق ضرب کنید. برای شکلهای پیچیدهتر شاید به محاسبههای دشوارتری نیاز باشد. همچنین ابزارهای آنلاینی وجود دارند که در محاسبه حجم چنین فضاهایی به شما کمک میکنند.
معرفی نرمافزارهای محاسبه حجم خاک برداری استخر
در کنار روشهای سنتی اندازهگیری و محاسبه حجم گودبرداری، استفاده از نرمافزارهای تخصصی نیز به شما در انجام این کار بهطور دقیقتر، سریعتر و آسانتر کمک میکند. بعضی از محبوبترین نرمافزارها عبارتاند از:
- Civil 3D: این نرمافزار قدرتمند از شرکت اتودسک، ابزاری جامع برای مهندسهای عمران و نقشه بردارها است. Civil 3D امکان مدلسازی سهبعدی دقیق از محوطه پروژه، محاسبه حجم گودبرداری و خاکریزی، تعیین شیببندیها و همچنین انجام سایر محاسبات مربوط به پروژههای عمرانی را فراهم میکند.
- gSTAR: این نرمافزار را شرکت Bentley Systems بهطور تخصصی برای محاسبه حجم گودبرداری و خاکریزی طراحی کرده است. جیاستار رابط کاربری ساده و کاربرپسندی دارد و امکان محاسبه حجم گودبرداری برای شکلهای مختلف زمین و همچنین محاسبه حجم مصالح موردنیاز را فراهم میکند.
- GeoGeek: این نرمافزار پلتفرمی تحت وب برای فرمول محاسبه حجم گود برداری استخر است و به شما امکان میدهد تا با آپلود فایل CAD یا ترسیم مستقیم محوطه پروژه، حجم گودبرداری موردنیاز را بهطور تقریبی محاسبه کنید.
- EZ Earthworks: EZ Earthworks نرمافزار دیگری برای محاسبه حجم گودبرداری است که به شما امکان میدهد تا با وارد کردن ابعاد و شکل محوطه پروژه، حجم گودبرداری را بهصورت دقیق محاسبه کنید.
نکات کاربردی برای اندازهگیری حجم گودبرداری
اندازهگیری دقیق حجم گودبرداری، برای ساخت استخر و سازههای زیرزمینی اهمیت بسیار زیادی دارد. این محاسبه دقیق به شما در برآورد هزینه، تخمین مصالح، جلوگیری از هدر رفتن منابع و تضمین ایمنی سازه کمک میکند.
پیش از هر چیزی، برای بهدستآوردن حجم دقیق باید عمق استخر را بهخوبی محاسبه کرده باشید. از متر محکم و باکیفیتی استفاده کنید و عمق را در چند نقطه مختلف اطراف استخر اندازه بگیرید. تفاوت ارتفاع به دلیل شیب یا پله را در نظر داشته باشید و میانگین عمق را محاسبه کنید.
در صورت وجود اشکال نامنظم، هر ضلع و زاویه را بهطور جداگانه اندازه بگیرید.از متر نواری، تراز و شمشیرهای برای اندازهگیری دقیق طول، عرض و عمق گودبرداری استفاده کنید. ضخامت خاک را در نقاط مختلف اندازه بگیرید و برای محاسبه، میانگین را لحاظ کنید. همچنین فشردگی خاک را با ضریب 1.1 تا 1.5 در نظر بگیرید. میتوانید برای محاسبه سریع و دقیق از نرمافزارهای مخصوص آنلاین یا آفلاین استفاده کنید. همچنین در صورت نیاز با متخصصان عمران یا ژئوتکنیک مشورت کنید.